اولویتبندی زیرحوزههای آبخیز جهت اقدامات آبخیزداری (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز دریان سمنان)

Authors

  • ابوالفضل عبدالهی دانش آموختۀ کارشناسی ارشد سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی
  • عباسعلی محمدیان دانش آموختۀ کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکدۀ منابع‌طبیعی و کویر شناسی یزد
  • علی گلکاریان استادیار دانشکدۀ منابع‌طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد
Abstract:

حوزۀ آبخیز یک واحد ایده‌آل برای مدیریت منابع طبیعی و همچنین تعدیل تأثیر ناهنجاری طبیعی برای دستیابی به توسعۀ پایدار است. شرط اول کنترل عوامل فرسایشی و بهبود وضعیت بحرانی یک حوزۀ آبخیز، شناسایی مناطق و زیرحوزه‌های با وضعیت بحرانی‌تر و اولویت‌بندی آن‌ها است تا در صورت اجرای عملیات کنترلی، مناطق دارای اولویت‌های بالاتر بیشتر مد نظر قرار گرفته و برنامه‌های حفاظتی در این قبیل مناطق متمرکز ‌شوند. هدف از این پژوهش اولویت‌بندی زیر‌حوزه‌های حوزۀ آبخیز دریان سمنان جهت اقدامات آبخیزداری با استفاده از روش شباهت به گزینه ایده‌آل (تاپسیس) است. ابتدا در این پژوهش شش معیار (جمعیت، متوسط تولید پوشش گیاهی، منابع آب، سطح اراضی کشاورزی، فرسایش و استحکام سازند) جهت اولویت‌بندی انتخاب، سپس وزن هر یک از معیار‌ها با استفاده از روش آنتروپی مشخص گردید که در این میان فاکتور جمعیت و فرسایش به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را به خود اختصاص دادند. همچنین نتایج نشان داد از بین 38 زیر‌حوزۀ مورد بررسی، زیر‌حوزه‌های A10، A'11 و B'7_A'12_C'21  به دلیل بالاتر بودن رتبۀ معیارهای جمعیت، منابع آب و سطح اراضی کشاورزی که دارای بالاترین وزن در بین معیارهای انتخابی هستند، در اولویت بالاتری قرار گرفتند و زیر حوزه­های C6 ,C9 وC7 به جهت پایین بودن معیارهای مذکور کمترین اولویت را به خود اختصاص دادند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی عملکرد اقدامات آبخیزداری در حوزه آبخیز کن - سولقان

با وجود اینکه بیشتر از 45 سال از عمر اجرای پروژه­های آبخیزداری در کشور می­گذرد و روز به ­روز بودجه‏های اختصاص یافته به این طرح‏ها افزایش می­یابد، همچنان روند فزاینده فرسایش خاک، نابودی منابع­طبیعی و خسارات سرسام‎آور و بسیار دردناک ناشی از آن ادامه دارد که نشان­دهنده ضعف در عملکرد و شکست طرح‎های حفاظت از منابع­طبیعی است. بنابراین در طرح­های آبخیزداری که عموماً با عوامل بسیار مختلفی سر و کار داشته...

full text

تجارت آب مجازی و کاربرد آن در حوزۀ آبخیز (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز برآفتاب حاجی‌آباد و پایاب رودان، استان هرمزگان)

مشکل افت آب‌های زیرزمینی و کمبود آب در اغلب دشت‌های استان هرمزگان امری اجتناب‌ناپذیر است که در اثر استفادۀ بی‌رویه و عدم مدیریت مناسب در جهت عرضه و تقاضای آب در بخش کشاورزی رخ داده است. در تحقیق حاضر به محاسبۀ بیلان آب مجازی در بخش کشاورزی (صادرات و واردات آب مجازی) و ارزش آن در دو حوزۀ آبخیز با دو اقلیم متفاوت در شمال (حوزۀ آبخیز برآفتاب حاجی‌آباد) و شرق (حوزۀ آبخیز پایاب رودان) استان هرمزگان ...

full text

تأثیر پروژههای مکانیکی و بیولوژیکی آبخیزداری بر سرمایههای معیشتی مردم محلی (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز قرهشیران- شهرستان اردبیل)

این مقاله با هدف بررسی اثرات مداخلات آبخیزداری بر حوزۀ آبخیز قره‌شیران در استان اردبیل انجام شد. در این مقاله پنج سرمایۀ اجتماعی- انسانی، اقتصادی و محیطی- فیزیکی بررسی شد. جامعۀ آماری این تحقیق، بهره‌برداران مطلع شش روستای تحت پوشش اجرای طرح و پنج روستای خارج از محدودۀ اجرای طرح در همان حوزۀ آبخیز بود. با استفاده از جدول مورگان 200 خانوار با تکنیک نمونه‌گیری هدف‌مند، مورد پرسش قرار گرفتند. ابزا...

full text

وقایع‌نگاری رسوبات پشت سازه‌های آبخیزداری بر اساس تغییرات عمقی خصوصیات رسوبی (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز حسن‌ابدال زنجان)

سن­یابی رسوبات به روش­های مختلفی صورت می­گیرد. در کلیۀ روش­ها، سن­یابی رسوبات با هزینه­های زیاد و با امکانات تحقیقاتی فراوان انجام می­شود. هدف از تحقیق حاضر که در حوزۀ ­آبخیز حسن­ابدال زنجان انجام شده این است که نتایج دانه­بندی رسوبات با آمار بارندگی تطبیق داده شود و بررسی شود که آیا از طریق دانه­بندی و به­دست آوردن خصوصیات رسوب و تغییرات آن می­توان سن­یابی انجام داد یا نه؟ در این تحقیق ابتدا 4...

full text

اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها با استفاده از آنالیز مورفومتری و GIS به‌منظور اقدامات آبخیزداری (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز مراوه‌تپه، استان گلستان)

اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها از مهم‌ترین راهکارهای مدیریت جامع حوضۀ آبخیز و پایداری توسعه است. حفاظت از منابع طبیعی موجود از طریق علامت­گذاری زون‌های پتانسیل تخریب در سطوح کوچک برای توسعۀ پایدار، نیازی بنیادین محسوب می‌شود. طرح زون‌های پتانسیل تخریب برای اجرای اقدامات حفاظتی آبخیز، بدون برنامه­ریزی، اقتصادی نیست؛ در نتیجه این پیش‌نیازی برای پذیرش اولویت‌بندی زیرحوضه‌هاست. آنالیز مورفومتری به‌عنوان رو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 70  issue 3

pages  777- 789

publication date 2017-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023